سال ۵۸، «الگوی آزادی و مشارکت سیاسی» / آن شور مردمی و مدارای سیاسیون گوناگون، تکرار میشود؟
تاریخ انتشار: ۱۴ بهمن ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۰۰۸۹۳۹
این یادداشت ناظر به شخصیتهای سیاسی تأثیرگذار در سال ۵۸ یا حتی فرهنگی نیست. دربارۀ حالوهوای جامعه و حس عمومی مردم و شادابی و نشاط است. حال و هوایی که به دلایل مختلف نپایید و دیگر تکرار نشد. این که مردم دربارۀ سیاست و فرهنگ و آرزوها حرف بزنند و این که همه جا حرف از دلار و سکه یا میل به مهاجرت باشد کجا؟ حتی اگر خیال خام میپختند هم بهتر از نومیدی بود.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمیشوند!
همواره به کسانی که مایلاند با حالو هوای آغاز پیروزی انقلاب آشنا شوند و حوصلۀ مطالعۀ تحلیلهای تاریخی و اسناد را ندارند توصیه میکنم کتاب «حکومت ۵۸» حاوی تصاویر استثنایی و فوقالعادۀ خانم مریم زندی را اگر نمیتوانند به خاطر قیمت بالا خریداری کنند دستکم ببینند و در شهر کتاب و باغ کتاب یا جایی تورق کنند. البته قیمت بالا به نسبت قبل و گرنه با سرعت قطار پیشرفت قیمتها حالا پول پیتزای یک خانواده سه چهار نفره است!
هیچ کتاب و مقالهای به اندازۀ این تصاویر حالوهوای خاص سال ۱۳۵۸ خورشیدی را بازنمیتاباند. حتی روزنامههای آن دوران. چون تحت تاثیر گفتمان چپ بودند و برخی شخصیتها را برجسته میکردند و به مردمان عادی چندان نمیپرداختند. منظور حس و حال عمومی و شهروندان عادی است و از بختیاریِ کسانی است که آن سال را با تمام وجود درک کرده و جرعهجرعه سر کشیدهاند ولو بعدتر مایۀ تحسر و تحیر شده باشد.
اما چرا سراغ سال ۵۸ رفتهام؟ چون دیدم روز چهارشنبه ۱۲ بهمن ۱۴۰۱ حسن روحانی رییس جمهوری پیشین ایران بهترین راهکار برای تغییر فضای سیاسی و اقتصادی را رجوع یا ارجاع یا الگو قرار دادن سال ۱۳۵۸ دانسته است.
روشن است که در پی این همه حذف و این همه سال و این همه رخداد، شدنی نیست اما واقعا هیچ آیینهای به اندازۀ ۵۸ تنوع و تکثر انقلاب ۵۷ را بازنمیتاباند. بی هیچ اغراقی و از هر منظری هیچ سالی به اندازۀ ۵۸ شاد و سرزنده نیست ولو با نگاه کنونی پر از توهم و آرزوی محال در نظر آید یا گفته شود بیش از آزادی، آنارشی بود و معلوم بود دوام نمیآورد. بحث بر سر اینها نیست. خود ۵۸ یک برش شیرین از تاریخ معاصر و شاید کل تاریخ این سرزمین است چرا که هیچگاه قبل و بعد از آن مثل آن سال امکان انتخاب و ابراز نظر نداشتند.
صدا و سیما البته اصرار دارد از روی ۵۸ بپرد و آن را نادیده بینگارد و بر سال ۶۰ توقف کند چون اغلب ۵۸یها حالا مغضوباند و اکثر قریب به اتفاق نواصولگرایان کنونی در آن زمان اسم و رسمی نداشتند و در صفحات روزنامهها غایب بودهاند احتمالا جز بزرگواری که تحولات انقلاب الجزایر را دنبال میکرده است!
حتی تصویری که از امام خمینی در صدا و سیما ترسیم میشود مربوط به بهار ۶۰ است و نه تنها نوفل لوشاتو که با امام ۵۸ در قم هم میانهای ندارند. در همین سال بود که اوریانا فالاچی خبرنگار مشهور ایتالیایی با امام مصاحبه کرد. تصویر زیر و موقعیت نشستن و گفتوگو را که ببینید متوجه حسوحال و فضای سیاسی میشوید.
مصاحبه اوریانا فالاچی با آیتالله خمینی / تهران ۱۳۵۸سال ۵۸ از نظر تنوع تاریخی و خاطرات خوش یک ملت بر سال ۵۷ نیز ترجیح دارد. به خاطر تغییر مکرر دولتها و بیبرقی و بینفتی و ۱۷ شهریور و قبل از آن سینما رکس یا تغییر نظر بعدی شماری از فعالان. چرا که آن قدر که ۵۸ با خاطرات شیرین قرین است ۵۷ نیست و پر از التهاب است.
۵۸ را باید حس کرده باشی تا بدانی یعنی چه. به جز خانوادههای سران وابسته به رژیم پهلوی و ژنرالهایی که با احکام شیخ صادق خلخالی اعدام شدند و خانوادههای آن سه پزشک یا بازرگان اصفهانی یا دیگرانی که به خطا برای آنها حکم صادر کرد و مجموع شمار این دسته از اعدامیها در آن مقطع و نه بعدتر البته زیر ۱۰۰ نفر است یا مصادرههایی که بر سر آنها حرف و سخن درگرفت -اگر چه برخی اجتنابناپذیر بود چرا که به بانکها بدهکار بودند یا رها کرده و رفته بودند -۵۸ واقعا بوی آزادی میداد.
گمان نمیکنم حتی سالهای ۳۰ و ۳۱ در دولت ملی دکتر مصدق هم چنین بوده باشد چون رسانههای ارتباطی محدود به رادیو و روزنامه بود و ایران آن زمان با بعد قابل قیاس نیست. در دهۀ ۴۰ و اوایل دهۀ ۵۰ خورشیدی بود که ایران، مدرن شد و در اقتصاد و صنعت و فرهنگ جهش کرد و طبقۀ متوسط به معنای دهه ۵۰ هنوز در دهه ۳۰ شکل نگرفته بود و بافت غالب ایران روستایی بود. ۵۸ اما سال مانور طبقۀ متوسط بود. آرمانخواهیِ طبقه تحصیلکرده و آزادیخواه. شوخی نبود در هر جمعی سخن از ایده و اندیشۀ اجتماعی بود و جامعه مثل امروز این قدر اتمیزه و مادی و مأیوس نشده نبود.
سال ۵۸ در این مملکت اتفاقاتی رخ داد که در تاریخ ایران بیسابقه است. برای اولین بار همهپرسی تغییر رژیم سیاسی برگزار شد. چند ماه بعد رفراندوم قانون اساسی و قبل از آن انتخابات نمایندگان مجلس بررسی پیشنویس آن و نیز انتخابات مجلس شورای ملی که بعدا نام آن اسلامی شد. در زمستان همین سال اولین بار مردم پای صندوق رفتند تا رییس جمهوری انتخاب کنند و ابوالحسن بنیصدر با قریب ۱۱ میلیون رأی نخستین رییس اجرایی کشور در تاریخ چند هزار سالۀ ایران میشد که مستقیما از مردم رأی گرفته بود.
در این سال احمد شاملو هر هفته یک مجله منتشر میکرد بی آنکه امتیازی برای آن دریافت کرده باشد. همه گروههای سیاسی با هر تفکری دفتر و نشریه داشتند. چند ماه از پیروزی انقلاب گذشته و قیمت دلار همچنان هفت تومان بود! نخستوزیر مملکت -بازرگان- با روحیه طنز مستقیم به مردم گزارش میداد و مثل حالا نیاز به صحنهآرایی نبود تا مجری کتوشلوار بنفش بپوشد و پرچم ایران را روی پرده نورپردازی کنند یا هنوز یاد نگرفته بودند و افتحار کند که سر ماه حقوق دادیم. بازرگان از بی پولی دولت می گفت و از انتقاد از شخص رهبری انقلاب با آن کاریزما و اتوریته و نفوذ هم ابا نداشت و حتی یک بار گفت: "آقا! شما هم که ما را کلافه کردید با این سفارش آب و برق مجانی. مگر میشود مجانی خدمات داد؟" و بعد از استعفا هم در پاسخ به این پرسش که چرا برای ملاقات با مشاور کارتر ( برژه ژینسکی) در الجزایر از امام اجازه نگرفته گفت: "مگر ایشان شاه است و من هویدا هستم که به خاطر ملاقات با مقام خارجی اجازه بگیرم؟"
سال ۵۸ سال جمعههایی با نمازهای باشکوه است. ۶ روز هفته روشنفکران در دانشگاه مانور میدادند و جمعه روز مانور مذهبیها در همان نمازجمعه بود. نگاه به حالا نکنید که پنجشش هزار نفر پشت سر آقای کاظم صدیقی در نماز جمعه حاضر میشوند. گاه دو میلیون نفر در تهران ۴ میلیونی پشت سر آقای طالقانی نماز میخواندند و بعد از ایشان هم در سال ۵۸ ادامه یافت.
۵۸ البته سالی تکرارنشدنی است و آقای روحانی بهتر از هر کس این را میداند اما میخواهد حال و هوای ۵۸ را یادآور شود. ۵۷ معیار نیست چون بنای هر انقلاب نخست بر تخریب و سرنگونی است. در نیمۀ ۵۹ هم گرفتار جنگ شدیم و ۶۰ هم داستان ترورها پس از عزل بنیصدر پیش آمد و حذفها. ۵۸ اما ازاین خبرها نبود.
جر معدودی از وابستگان ساواک و دربار بقیه هم راضی یا امیدوار یا سرخوش بودند. ملت حتی هر شب در مقابل سفارت اشغالشدۀ آمریکا جمع میشدند و شادی میکردند! شاید بگویید نمیدانستند چه تبعاتی دارد و صدای آنچه می نوازند بعدها در میآید و جداگانه به تبعات اشغال سفارت پرداختهام و اینجا به این کاری ندارم. حالوهوا را میگویم. حس سرزندگی موج میزد. نمیدانستی به خیابان تختجمشید بروی که نام آن تازه طالقانی شده بود یا به پیادهروی خیابان ولیعصر از چهارراه مصدق تا پارک ملت که پر از دکه بود. هنوز نام چهارراه مصدق چهارراه ولیعصر نشده بود.
در همان انتخابات ریاست جمهوری به جز هواداران مجاهدین خلق که از حذف مسعود رجوی سرخورده شده بودند بقیه نامزدی داشتند. یکی به بنیصدر رأی میداد و دیگری به مدنی و سومی به حبیبی و آرای قطبزاده با آن همه سر و صدا رقتآور بود. پایگاه اجتماعی مسعود رجوی هم در انتخابات مجلس محک خورد و در رتبههای آخر جا گرفت و با دو مرحلهای شدن انتخابات جا ماند.
با این حال تنها وجه سیاسی ۵۸ و آزادی همه گروهها مهم نیست. از حیث اقتصادی هم هر که سال ۵۸ ملکی خرید بُرد. در سال ۵۸ دلار ۷ تومان بود حتی یکی دو ماه بعد از اشغال سفارت. قیمت یک آپارتمان دو خوابه در خیابان گاندی تهران ۵۰۰ هزار تومان بود که ۳۰۰ هزار تومان آن را اگر ۳۰ هزار تومان سپرده گذاشته بودید وام می گرفتید! در بالای یوسف آباد برادر آقای کروبی - حسن- یک دفتر مسکن راه انداخته بود که ربطی به بنیاد مسکن نداشت و یک روز به افراد عادی زمینهای چهار صد متری داد و چه فروخته باشند و چه ساکن حالا همه میلیاردرند!
قیمت تور ۱۲ روزه لندن در سال ۵۸ و بعد از پیروزی انقلاب نه در عهد محمد رضاشاه چندان که تلویزیون «منوتو » تبلیغ میکند ۷۰۰۰ تومان بود. معادل حقوق یک ماه یک مهندس تازه استخدام شده و دو برابر یک معلم ساده. قیمت انواع سکه هم در بازار تهران در سال ۵۸ این گونه بود: ربع پهلوی ۳۰۰ تومان، نیم پهلوی ۶۰۰ تومان، یک پهلوی ۱۳۰۰ تومان، دونیم پهلوی ۳۱۰۰ تومان، پنج پهلوی ۶۲۰۰ تومان، ده پهلوی ۱۵۰۰ تومان و یک بهار آزادی ۱۵۰۰ تومان. (یعنی کمی بیش از حداقل دستمزد ماهانه کارگر).
در همان سال ۵۸ دستمزد کارگر ساده روزانه ۸۰ تومان بود در حالی که حداقل دستمزد کارگران استخدامی از ۷۵۰ تومان در سال ۵۷ ناگهان به ۱۲۰۰ تومان افزایش یافته بود. کاری که داریوش فروهر وزیر کار دولت موقت انجام داد و دولت در برابر عمل انجام شده قرار گرفت چون فروهر منتظر تصویب هیأت دولت نماند و خود ابلاغ کرد!
سال ۵۸ سال آزادی مطلق است که البته معلوم بود نمیپاید ولی هر چه بود تجربه منحصربهفردی بود. ۷۵ درصد جمعیت ایران امروز زیر ۵۰ سال سن دارند و طبعا یا آن زمان را درک نکردهاند یا زیر ۵ سال بودهاند و تجربۀ مستقیم ندارند اما دریغ است که از ۵۸ یاد نکنیم.
۵۸ آن قدر آزاد بود که باورتان نمیشود حتی گوگوش هم در بهار آن سال در برخی جاها میخوانده است! در روزنامه هم آگهی می دادند. یا باورتان نمیشود فریدون فرخزاد به صادق قطبزاده اعتراض میکرد چرا مرا اخراج کردی؟
قاعدتا باورتان نمیشود اگر بگویم گویندۀ زن برنامههای نوروز ۵۸ تلویزیون خانمی بیحجاب و البته پوشیده و آرایشناکرده بود. غرض مطلقا ارزشگذاری نیست و افسوس و اینها نیست یا این که حیف شد یا نشد. نفی جوهره و اسلامیت انقلاب هم نیست. غرض اشاره به فراگیری داستان و توصیف آن شرایط است. حالا اسم آن را میخواهید سرخوشی و بیخبری از آینده بگذارید یا هر چیز دیگر مختارید ولی ۵۸ اینگونه بود. حتی برخی از ایرانیان خارجنشین هم از این فضا تأثیر پذیرفته بودند. باورپذیر نیست ولی واقعیت دارد که وقتی خبر اشغال سفارت آمریکا در تهران منتشر میشود شهرام شبپره خوانندۀ موسیقی پاپ ساعتها با موتوسیکلت و با پرچم ایران در خیابانهای شهری در آمریکا - احتمالا لُسآنجلس- میچرخیده و شادی میکرده است!
۵۸ چنین سالی بود و امید تا بدان حد که مهندس بازرگان بعد از کنارهگیری دست از سیاست نمیشوید و به شاه نامه مینویسد که برگرد به ایران و خود را تسلیم کن تا غایلۀ گروگانها ختم به خیر شود و انگار نه انگار ۸ ماه قبل نخستوزیر و رییس مجلس او (هویدا و ریاضی) اعدام شده بودند!
مراد حسن روحانی البته بازگشت به آن حال و هوا نیست چون زمان هرگز به عقب بازنمیگردد و به قول اهل فلسفه در یک رودخانه دوبار نمیتوان شنا کرد ولی میخواهد از اهمیت انتخابات آزاد و یک الگوی تاریخی بگوید و جالب اینکه در مجلس اول که بدون نظارت استصوابی تشکیل شد نیمی از نمایندگان منتخب مردم با آرای بالا و در رقابت با چپها و مجاهدین و روشنفکران عرفی، روحانی (معمم) بودند. بیش از ۱۵۰ نفر از ۲۷۰ نماینده در حالی که هر چه نظارت استصوابی بیشتر شد شمار آنان هم کمتر شد و این یعنی نقض غرض و کار به جایی رسیده که امروز مجلس، عملا محلی از اِعراب ندارد.
اگر ۵۸ را درک کرده باشید این توصیفات را تصدیق میکنید اما اگر ۵۸ را درک نکرده باشید و کتاب و تصاویر حکومت ۵۸ را هم ندیده باشید شاید برای شما غیر قابل باور درنظر آید و تعجبی هم ندارد. چون نه تلویزیون منوتو تصویر ۵۸ را بازمیتاباند (زیرا مایل است بعد ۵۷ را یکسره سیاه و تار و تلخ جلوه دهد) و نه صداوسیما بر ۵۸ درنگ میکند چون در این سال خبری از حجاب اجباری و نظارت استصوابی و مانند اینها نبود. این سال اما در خاطرۀ جمعی ایرانیان چندان شیرین نشسته که نه نظیری در قبل دارد و نه بعد. ۵۸ سالی است که فرشفروش محله ما دختر خود را به جوان دلاکی داد که در مسجد کنار او نماز میخواند چون معیار ازدواج تنها تقوا شده بود نه طبقه اجتماعی و البته سه چهار سال بعد که معیارها عوض شد آن دو جدا شدند! یعنی مرد کاسب خواست جدا شوند!
این یادداشت ناظر به شخصیتها نیست. حالوهوا مهم است. حال و هوایی که دیگر تکرار نشد. این که مردم دربارۀ سیاست و فرهنگ و آرزوها حرف بزنند و این که همه جا حرف از دلار و سکه یا میل به مهاجرت باشد کجا؟
در میان رمان های ایرانی حال و هوای سال ۵۸ در صفحات آغازین رمان «ثریا در اغما» بازتاب دارد و اگرچه در شروع رمان در حال روایت مهر ۵۹ است اما گریزی به یک سال قبل از آن میزند: «عباس آقا مرندی از آن روحیههای شاد و آزاد است و من از او خیلی خوشم میآید. دلم میخواست میفهمیدم پشت سر در تهران چه دارد و چه جور زندگی کرده است... گاهی هم اقتباس تصنیف را با آهنگ آن ترانۀ هایده را با دو دانگ صدایش میخواند: اول اینگلابمون حرفا چه شاعرانه بود....»
سال ۵۸ شاید مصداقی از این شعر خواجه هم بود: خیال حوصلۀ بحر میپزد هیهات/ چههاست در سر این قطرۀ محالاندیش...
آری، این چنین بود ۵۸...
بیشتر بخوانید:
حکایت خانه ای که هم بازرگان و شریعتی را پذیرفت، هم هاشمی و موتلفه را / هاشمی گفت: این جلسات،«خصومت» را بیشتر میکند «تفاوت اعتراضات سال جاری با شرایط انقلاب در سال ۵۷» ترور، قتل تا خانه نشینی، شهادت و عضویت در نهادهای امنیتی/اعضای «کمیته استقبال از امام» در بهشت زهرا کجا هستند؟ ماجرای مصاحبه پردردسر یک خبرنگار با آیتالله خامنهای، مرحوم اکبر هاشمی و مرحوم آیتالله منتظری / چرا امام، «دهمین» سالگرد پیروزی انقلاب،«پیام» نداد؟۲۱۲۱۷
کد خبر 1727060منبع: خبرآنلاین
کلیدواژه: انقلاب اسلامی ایران امام خمینی حسن روحانی پیروزی انقلاب سال ۵۸ آیت الله بنی صدر
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را بهطور اتوماتیک از وبسایت www.khabaronline.ir دریافت کردهاست، لذا منبع این خبر، وبسایت «خبرآنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۰۰۸۹۳۹ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتیکه در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
چه عواملی در مشارکت سیاسی زنان نقش دارد؟
نتایج مطالعات یک گروه از پژوهشگران نشان میدهد عواملی مانند چالشهای مالی و اقتصادی، ساختار فرهنگی و سیاسی ذاتگرا و بنیانگرا، جامعه مردمحور و جبر محیطی نقش بازدارنده در مشارکت سیاسی زنان دارد.
موضوع مشارکت سیاسی زنان در کشورهای در حال توسعه، پدیده پیچیدهای است که به پویایی و توسعه نظامهای سیاسی مربوط میشود. سطح مشارت سیاسی شهروندان نشان دهنده یک نظام سیاسی توسعه یافته است. توسعه نظامهای سیاسی در یک ملت به میزان مشارکت سیاسی شهروندان بدون تفاوت جنسیتی بستگی دارد. گزارش اخیر شکاف جنسیتی جهانی نشان میدهد اگر مسیر کنونی در جهان حفظ شود، برای اروپای غربی ۵۴.۴ سال دیگر و برای کشورهای جنوب آسیا ۷۱.۵ سال طول خواهد کشید تا شکاف جنسیتی را کاهش دهند.
همچنین گزارش دفتر توسعه انسانی سازمان ملل متحد درباره اقدامات کشورهای عضو در زمینه میزان پایبندی و اهتمام دولتها در تحقق اهداف برنامههای توانمندسازی جنسیتی و مشارکت دهی زنان در سیاست نشان میدهد حضور زنان در عرصه سیاسی و ساختار قدرت، کمتر از مردان است که شاید مهمترین علت آن مردسالارانه بودن ساختار سیاسی کشورهای خاورمیانه و محدودیتهایی است که مانع از حضور پررنگ و چشمگیر زنان در عرصههای گوناگون میشود و مهمتر از همه نگرش جامعه درباره حضور و فعالیت زنان در عرصههای مختلف، میزان مشارکت زنان را تحت تاثیر قرار میدهد.
چه عواملی در مشارکت سیاسی زنان نقش دارد؟
انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی ۱۱ اسفند ۱۴۰۲ برگزار شد و از میان نامزدهای حاضر در عرصه رقابت، ۲۴۵ نفر به مجلس راه یافتند و سرنوشت ۴۵ کرسی باقی مانده برای ۲۲ حوزه در دور دوم انتخابات که در روز ۲۱ اردیبهشت برگزار میشود، روشن خواهد شد.
تبلیغات دور دوم انتخابات دوازدهمین دوره مجلس شورای اسلامی نیز از بامداد روز ۱۳ اردیبهشت آغاز شده و تا ساعت هشت صبح پنجشنبه ۲۰ اردیبهشت ادامه دارد. آخرین جلسه مجلس یازدهم روز دوم خرداد تشکیل و مراسم افتتاحیه مجلس شورای اسلامی در دوره دوازدهم، روز هفتم خرداد ماه برگزار میشود.
زنان به عنوان نیمی از جمعیت ایران در انتخابات پیش رو نقش موثر و مهمی داشته و مشارکت سیاسی آنان شاخص حائز اهمیت در فرآیند توسعه پایدار است. «مهدیه آخوندی»، «کرم حبیب پور گتابی» و «زهرا حضرتی صومعه» در مطالعهای با عنوان «آسیب شناسی مشارکت سیاسی زنان تهران بر اساس نظریه زمینهای» این موضوع را مورد توجه قرار داده و از طریق روش کیفی سعی کردهاند علل، شرایط مداخلهگر و شرایط زمینهای تاثیرگذار بر مشارکت سیاسی زنان را مورد مطالعه و واکاوی خود قرار دهند.
شرایط عِلّی تاثیرگذار بر مشارکت سیاسی زنان
فقدان استقلال مالی زنان، اهمیت داشتن درآمد، استقلال خواهی مالی، هزینههای زیاد فعالیتهای اقتصادی، فقدان منابع مالی کافی برای امور سیاسی زنان، وابستگی مالی زنان، فقدان اندوخته مالی زنان، تمایل نداشتن زنان به هزینه کردن در عرصه سیاسی، فقدان حمایت مالی زنان در عرصههای سیاسی، بالا بودن هزینههای مشارکت فعال سیاسی برای زنان، تمایل شدید به داشتن استقلال مالی و هزینه بر بودن فعالیتهای اقتصادی از جمله شرایط عِلّی تاثیرگذار بر مشارکت سیاسی زنان است.
همچنین انحصارگرایی فضای سیاسی، مداخله نکردن سیاسی گروههای مختلف در سیاست از جمله زنان، نبود گروههای سیاسی حامی از زنان، فقدان ساختار مناسب حزبی برای زنان، طرد سیاسی زنان، به رسمیت نشناختن سیاسی زنان و درونگرایی گروههای سیاسی نیز از دیگر عوامل علی تاثیرگذار بر مشارکت سیاسی زنان است.
شرایط زمینهای تاثیرگذار بر مشارکت سیاسی زنان
شریط زمینهای در حقیقت مقولهها و مفاهیمی را در بر میگیرد که زمینهساز مشارکت سیاسی زنان است و فعال شدن آنان در این حوزه را تسهیل میکند یا برعکس مانع از مشارکت سیاسی آنان میشود. یکی از شرایط زمینهای مهم در زمینه مشارکت سیاسی زنان ساختار نابرابر و مردسالاری در حوزه کنشگری سیاسی است عامل مردسالاری به عنوان یک سیستم رفتاری سرکوبگر نقشی کلیدی ایفا میکند. مردانی که با این سیستم جامعهپذیر شدهاند، این الگوی رفتاری را با خود به صورت کلی در جامعه و به صورت جزئی به سیستم حزبی و انتخاباتی منتقل میکنند. در نتیجه زنان حتی خارج از خانه و خانواده خود با رفتارهای پدرسالارانه مواجه خواهند شد.
بنابراین، تبعیض جنسیتی فضای سیاسی، نبود پذیرش کافی جامعه برای مشارکت سیاسی زنان، نگاه مردانه داشتن به امر سیاست، طرد پنهان زنان از مشارکت سیاسی از جمله ویژگیهای ساختار فرهنگی و سیاسی ذات گرا و بنیان گرا است که مانع از مشارکت سیاسی زنان میشود.
همچنین نبود حمایت کافی خانواده از زنان در مناصب سیاسی، جامعهپذیری منع کننده برای زنان در حوزه امور سیاسی، فقدان آموزش حقوق سیاسی برای زنان، حمایت نکردن کافی زنان از یکدیگر، کمبود رشد سیاسی زنان، محدودیت شدید در محیط خانواده، سنت گرایی در خانوادهها و نپذیرفتن زنان در مناصب سیاسی و استقبال نکردن جامعه از زنان موفق سیاسی از جمله ویژگیهای جامعه مردمحور و جبر محیطی است که بر مشارکت سیاسی زنان تاثیر میگذارد.
شرایط مداخلهگر بر مشارکت سیاسی زنان
یکی از شرایط مداخلهگر در مشارکت سیاسی زنان، به ویژگیهای روحی و روانی آنان در عرصه سیاسی برمیگردد. با وجود ماهیت مدنی و عقلانی مشارکت سیاسی، زنان از وجوه روحی و روانی نیز متاثر هستند. به بیان دیگر فعالیت سیاسی تنها از عوامل عقلانی تاثیر نمیپذیرد و ویژگیهای روحی-شخصیتی زنان از جمله اعتماد به نفس خود بزرگبینی، تمایل به مشارکت سیاسی، ریسک پذیری و اقتدار شخصیتی از جمله شرایطی هستند که میتوانند حلقه ارتباط زنان با ساختار سیاسی را مختل کننداز طرف دیگر، مشارکت سیاسی زنان این ویژگیهای روحی و روانی را تقویت میکند. مشارکت سیاسی به زنان عزت نفس میبخشد و به آنان احساس مفید بودن، کفایت، ارزش و قدرت و اعتماد به نفس میدهد و از طرف دیگر بی اعتنایی به این نیازهای روحی و روانی به احساساتی از قبیل حقارت، ضعف و درماندگی در آنان منجر میشود.
راهبردهایی به منظور افزایش مشارکت سیاسی زنان
به منظور افزایش مشارکت سیاسی زنان راهبردهایی از قبیل عدالت اقتصادی در حوزه تقسیم کار جنسیتی، رفع قوانین تبعیضآمیز و مردسالارانه، ایجاد بسترهای رشد و نمو برای زنان و مردان، ایجاد زمینههای خودشکوفایی و تربیت بر اساس خودباوری برای زنان و حمایت از مشارکت سیاسی زنان پیشنهاد میشود.
همچنین پرورش زنان و توانمندسازی برای آنان از دوران مدرسه، انتخاب زنان به عنوان مدیران رده بالا و میانی، پذیرش زنان در عرصههای مختلف اقتصادی سیاسی، کمک کردن سمنها به زنان در شکوفایی و مشارکت سیاسی، تغییر شکاف میان خانواده و زنان و اعتماد آنان به تواناییهای دختران و زنان و قبح شکنی از حضور زنان در عرصههای مختلف سیاسی از جمله راهکارهای موثر در این زمینه هستند.
منبع: ایرنا
باشگاه خبرنگاران جوان وبگردی وبگردی